Na rynku istnieje wiele rodzajów materiałów, z których można wykonać konstrukcję. Jaki jednak materiał wybrać z tych najbardziej popularnych, żeby cieszyć się trwałością i ładnym wyglądem? Wybór odpowiedniego materiału do wykonania konstrukcji takich jak balustrady balkonowe, elementy ogrodzeń czy profile konstrukcyjne, ma bezpośredni wpływ na trwałość, estetykę i bezpieczeństwo całej inwestycji. W niniejszym artykule, przygotowanym z perspektywy eksperta wyjaśnimy – wybrać stal czy aluminium?
Czy aluminium to stal? Krótko o materiałach
Choć pytanie „czy aluminium to stal” może wydawać się trywialne z technicznego punktu widzenia, w praktyce jest jednym z najczęstszych źródeł nieporozumień na placach budowy i wśród osób spoza branży. Oba materiały mają metaliczny wygląd, są wykorzystywane w konstrukcjach i często pojawiają się obok siebie w hurtowniach stali. Różnice między nimi są jednak ogromne.
Aluminium to pierwiastek chemiczny (Al), należący do grupy metali lekkich. Jest około trzy razy lżejszy od stali, nie zawiera żelaza i cechuje się bardzo dobrą odpornością na korozję – głównie dzięki tworzeniu naturalnej warstwy tlenku na powierzchni. Jest też znacznie bardziej plastyczny, co czyni go łatwym w obróbce i gięciu.
Stal natomiast to stop żelaza z węglem i innymi dodatkami stopowymi (np. chrom, molibden, nikiel – w przypadku stali nierdzewnej). Jej gęstość i wytrzymałość na rozciąganie są wyraźnie większe niż w przypadku aluminium. W wersji nierdzewnej stal zawdzięcza odporność na korozję obecności co najmniej 10,5% chromu, który tworzy na powierzchni pasywną warstwę ochronną.
Zamienne używanie tych pojęć może prowadzić do nieprawidłowego doboru materiału np. wybór profilu aluminiowego tam, gdzie projekt wymagał sztywności i odporności stali nierdzewnej skutkuje często koniecznością wymiany całej konstrukcji.
Stal nierdzewna i aluminium – różnice fizyczne, chemiczne i estetyczne
Choć stal nierdzewna i aluminium bywają zestawiane ze względu na ich odporność na korozję oraz zastosowanie w nowoczesnych konstrukcjach, różnią się one nie tylko pod względem chemicznego składu, ale też reakcji na obciążenia, sposobu starzenia się powierzchni, a nawet dźwięku, jaki wydają przy uderzeniu.
Aluminium waży zaledwie około 2,7 g/cm³, podczas gdy stal nierdzewna, w zależności od gatunku osiąga 7,8 g/cm³. Oznacza to, że przy identycznych wymiarach element z aluminium będzie około trzykrotnie lżejszy. Stal nierdzewna wykazuje znacznie większą odporność na zginanie i rozciąganie, co potwierdzi każda hurtownia stali. Jeśli porównamy dwa profile tej samej grubości ścianek – aluminiowy i stalowy – to ten drugi będzie bardziej sztywny i stabilny. Dlatego właśnie rury stalowe znajdują zastosowanie tam, gdzie konieczne jest przenoszenie dużych obciążeń.
W stanie surowym aluminium ma barwę srebrnoszarą i charakterystyczny matowy połysk. Stal nierdzewna może być polerowana na wysoki połysk, szczotkowana lub piaskowana – daje to większą swobodę projektową, zwłaszcza w nowoczesnych obiektach biurowych i usługowych. Obie powierzchnie można anodować lub malować proszkowo, choć stal nierdzewna dzięki swojej strukturze mniej eksponuje drobne uszkodzenia mechaniczne.
Stal nierdzewna utrzymuje swoje właściwości mechaniczne w znacznie szerszym zakresie temperatur niż aluminium. W niskich temperaturach aluminium może stać się kruche, natomiast stal zachowuje ciągliwość i sztywność. W wysokich temperaturach (np. pożar, intensywne nasłonecznienie elementów zewnętrznych) różnice w rozszerzalności liniowej również przemawiają na korzyść stali.
Stal czy aluminium – z czego zrobić balustradę na balkon?
Najczęściej dylemat pomiędzy tymi dwoma surowcami powstaje w momencie wyboru balustrad. Jaki profil na balustradę wybrać?
Jeśli balkon znajduje się w miejscu o dużym zawilgoceniu, wysokim zasoleniu (blisko morza, autostrad) lub w środowisku przemysłowym, najlepszym wyborem będzie balustrada stalowa wykonana ze stali nierdzewnej. Mogą to być rury stalowe lub bardziej kanciaste profile. Aluminium pomimo tego, że jest odporna na korozję w warunkach umiarkowanych, może ulec degradacji w środowiskach agresywnych bez odpowiedniego zabezpieczenia powierzchni.
W przypadku balustrad o dużej rozpiętości, montowanych bezpośrednio do konstrukcji nośnych lub narażonych na dynamiczne obciążenia znaczenie ma sztywność materiału. W takim przypadku przewagę ma stal nierdzewna. Mniejsze ugięcie profilu oznacza większe bezpieczeństwo użytkowników i zgodność z normami budowlanymi.
Balustrada aluminiowa waży znacznie mniej, co czyni ją wygodną w montażu – zwłaszcza w budynkach remontowanych lub przy ograniczonym dostępie sprzętu. Stal nierdzewna z kolei lepiej znosi kontakt mechaniczny – przypadkowe uderzenia, rysy, intensywne użytkowanie – nie zmieniają jej wyglądu tak łatwo, jak w przypadku aluminium malowanego proszkowo. Jeśli estetyka i jednolity wygląd przez lata są priorytetem, lepszym wyborem będzie stal nierdzewna szczotkowana.
W swoim asortymencie KÖNIGSTAHL posiadamy szeroki wybór profili stalowych i rur stalowych. Dobór odpowiedniego przekroju i grubości ścianki to element, który wymaga konsultacji z dostawcą, szczególnie przy projektach wymagających zgodności z normami statycznymi.
Sprzedaż stali – sprawdzony i długowieczny wybór
Wybór pomiędzy stalą nierdzewną a aluminium nie sprowadza się do prostego porównania cen czy wyglądu. Rury stalowe i profile zamknięte ze stali nierdzewnej oferują większą stabilność i bezpieczeństwo użytkowe, co czyni je preferowanym wyborem w projektach o wyższych wymaganiach technicznych.
Niezależnie od tego, czy szukasz rozwiązania do zabudowy jednorodzinnej, inwestycji deweloperskiej czy konstrukcji publicznych — współpraca z doświadczonym partnerem, jakim jest KÖNIGSTAHL, pozwala dobrać materiał precyzyjnie do wymagań.